Het indexeren van akten gebeurd al jaren door een grote schare van vrijwilligers. Was het ‘vroeger’ vooral bij het archief zelf, tegenwoordig kunnen vrijwilligers thuis op de computer meehelpen via VeleHanden, Open Archieven of FamilySearch Indexing. Het vrijwilligerswerk van weleer heet tegenwoordig crowdsourcing. Een andere ‘trend’ wordt crowdfunding genoemd, hierbij wordt een donatie aan het publiek gevraagd voor het bereiken van een bepaald doel. Ook dit is op zich niets nieuws. Het Waterlands Archief berichtte over een 18e eeuwse crowdfundings-actie door de Purmerendse Lutheranen.
Je kunt je afvragen waarom archiefinstellingen niet meer aan crowdfunding doen. Het cynische antwoord is dat archieven dit niet hoefde vanwege de verschillende subsidies die hiervoor bestonden. Of, dat subsidies uit belasting wordt betaald en er dus 16 miljoen donateurs aan hebben bijgedragen. Maar voor archieven en genealogen liggen op het vlak van crowdfunding toch mogelijkheden om mooie nieuwe bronnen digitaal beschikbaar te krijgen.
Het Red een portret project van Stadsarchief Amsterdam is een voorbeeld van een crowdfunding project in de Nederlandse archiefsector. Er wordt gepoogd € 50.000 bij elkaar te krijgen om het archief van Fotostudio Merkelback te digitaliseren, ze hebben nu zo’n 69% van het streefbedrag binnen. 
Voor een voorbeeld op het vlak van genealogie moeten we uitwijken naar Amerika. In het Preserve the Pensions project wordt getracht om genoeg geld bij elkaar te krijgen om de 7,2 miljoen pagina’s van de pensioen akten van de oorlog van 1812 te digitaliseren. Het streefbedrag van 3,7 miljoen dollar is al voor 50% binnen! Dit project is geïniteerd door de Amerikaanse National Archives and Records Adminstration, de NARA. Maar, in plaats van zelf een crowdfunding campagne op te zetten en de crowd te motiveren benaderden zij de Federatie van (zo’n 500) Genealogische Verenigingen, de FGS. Het FGS koos, op advies van het NARA, de pensioen akten omdat deze één van de meest geraadpleegde bronnen was die nog niet op microfiche of digitaal beschikbaar was. Het FGS (waarom hebben we in Nederland nog steeds niet een dergelijke federatie?) heeft een community van zo’n 800.000 leden. De president van de FGS – D. Joshua Taylor – is ook nog eens presentator van Genealogy Roadshow (een televisieprogramma op PBS), publiciteit zit dus wel snor (hieronder zijn pitch). Een slimme aanpak dus van NARA.
Het digitaliseren (=fotograferen+indexeren) zal worden uitgevoerd door Fold3 (een onderdeel van Ancestry.com) en kost $0,48 per pagina (goed dat hier openheid over wordt gegeven, dat mis ik in Nederland) en zal gratis beschikbaar worden gesteld op de Fold3 website. Ook dient nog opgemerkt te worden dat voor elke gedoneerde dollar Ancestry.com ook een dollar doneert (matching). Een slimme aanpak dus van NARA.
In de blogposting Nederlandse archieven, kijk eens hoe het Amerikaanse NARA het aanpakt! sprak ik al mijn lof uit over het NARA. Het Preserve the Pensions project vind ik toch ook weer een knap staaltje omdenken uit de koker van het NARA!
