Veel van de genealogische gegevens die archieven onder de noemer Nadere toegang beschikbaar stellen aan hun bezoekers zijn tot stand gekomen door vele vrijwilligers. Echter, er zijn ook onderzoekers die bronnen indexeren, transcriberen en bewerken buiten het archiefsysteem. Wat gebeurt er met dit waardevolle materiaal?
Het werk van vrijwilligers
Veel archiefinstellingen maken gebruik van vrijwilligers om bronnen te ontsluiten. Zij werken dan direct in het archiefbeheersysteem of via een speciaal daartoe ontwikkeld programma. Maar niet elke onderzoeker wilde of wil deze systemen gebruiken en indexeert met eigen middelen bronnen, bijvoorbeeld met behulp van Excel (een spreadsheet) of Word. Publiceren doet men op de eigen website of plaatst deze op een bronbewerkingen website als GeneaScript. De vrijwilligers van de website Van Papier Naar Digitaal gaan nog een stap verder door ook de bronnen te fotograferen en te publiceren en daarna te indexeren of transcriberen. Het nadeel van dergelijke, her en der verspreidde, bronbewerkingen is dat deze niet makkelijk doorzoekbaar zijn. Google kan een boel vinden, maar gegevens uit een gecomprimeerde Access database zullen niet snel opduiken in de zoekresultaten van Google. Ook de gebruikersvriendelijkheid van deze websites laat vaak te wensen over: veel passie en tijd gaat er in de bronbewerkingen zitten, maar qua technologie blijven deze websites ver achter. Eenvoudig doorzoeken, mooi meertalig presenteren, koppelen van gegevens en scans, duidelijke bronvermeldingen, exporteren naar PDF of GEDCOM, dat is er bij deze websites niet bij.
Open Archieven ook voor bronbewerkingen
Deze gemiste functies worden wel geboden door Open Archieven. De focus van Open Archieven was gericht op archieven en het voor hergebruik beschikbaar krijgen van hun historische persoonsgegevens. Sinds kort is deze focus echter verbreed: ook de bronbewerkingen van vrijwilligers verdienen een innovatieve zoekmachine en mooie presentatie! De eerste 4 bronbewerkingen van vrijwilligers zijn nu via Open Archieven beschikbaar.
Volkstelling Rijnsburg 1840 en een historische kaart
Open Archieven is van start gegaan met alle genealogische gegevens van Erfgoed Leiden en omstreken (voorheen Regionaal Archief Leiden). De volkstelling van Rijnsburg van 1840 zit echter niet in die dataset. De scans hiervan zijn online wel beschikbaar via inventarisnummer 1284, Bevolkingsregister 1840-1845, maar het archief heeft geen index. Joop Glasbergen heeft de volkstelling van Rijnsburg uit 1840 geïndexeerd. Met zijn toestemming zijn deze gegevens ingelezen door Open Archieven (voorbeeld). Het leuke van een bevolkingsregister is dat er ook informatie in zit omtrent het ‘adres’. Zo ook in de volkstelling van Rijnsburg. Open Archieven wil dergelijke geografische informatie graag ‘op de kaart’ weergeven. Van de 18 straatnamen die in de volkstelling voorkomen is de positie van 10 straten nu bekend. Als Open Archieven een straatnaam tegenkomt in een akte die bekend is dan wordt deze straatnaam voorzien van een link. Deze link leidt naar een historische kaart met een aanduiding waar de betreffende straat ligt.
Qua technologie wordt Google Maps gebruik, dus in- en uitzoomen en verplaatsen werken vertrouwd. Ook kan de transparantie van de historische kaart aangepast worden door een schuifje (rechtsboven) te verplaatsen waardoor de huidige kaart zichtbaar worden. In het geval van Rijnsburg wordt er een kaart van 1813 gebruikt, een digitale kaart van omstreeks 1840 is helaas nog niet gevonden.
Index ref. dopen Tienhoven en FamilySearch scans
Door Kees Kooij is er een index gemaakt op de dopen (1740-1811) in Tienhoven. De index van dopen is, met toestemming, ingelezen in Open Archieven. Uit het overzicht van digitaal beschikbare bronnen van Regionaal Historisch Centrum (RHC) Vecht en Venen blijkt dat het archief deze bron niet geïndexeerd ter beschikking heeft, wel hebben ze scans. Voor het raadplegen van deze scan moet je echter fysiek naar het RHC toe om aldaar via het DAIS systeem de scans te bekijken. Om de gebruiker optimaal van dienst te zijn moet er in mijn optiek ook een scan van de akte of gescand register beschikbaar zijn. Zoals ik in Weet waar er online scans worden aangeboden! heb aangetoond zijn er vaak scans te vinden op FamilySearch, zo ook van de dopen uit Tienhoven en de eerder genoemde volkstelling van Rijnsburg. Door de bronbewerkingen te koppelen (plus het nodige handwerk) tonen de doopakten op Open Archieven nu ook een link naar de juiste afbeelding op FamilySearch (voorbeeld).
Index ref. trouwen Tienhoven en de temperatuur
Kees Kooij heeft ook geïndexeerd wie er is getrouwd tussen 1702 en 1811, ook deze gegevens zijn opgenomen in Open Archieven (voorbeeld). Naast historische geografische informatie heeft Open Archieven ook de historische weergegevens van het KNMI ingelezen. Hierdoor kan Open Archieven voor bepaalde perioden ook informatie geven over de temperatuur. Wanneer er weerinformatie beschikbaar is dan wordt de datum in de akte onderstreept. Klikken op de link brengt een scherm naar voren met de temperatuur rond die datum. Zo blijkt 10 februari 1751 een koude trouwdag te zijn geweest…
Aangegeven lijken in Alkemade en scans bij GaHetNa
Door Jos van Rijn is er een index gemaakt op de aangegeven lijken in Alkemade tussen 1738 en 1747. De bronbewerking is met toestemming opgenomen in Open Archieven (voorbeeld). Ook bij deze bronbewerking is er gezocht naar scans van de betreffende akten. Noch de Groene Hart Archieven, noch FamilySearch heeft echter scans van deze bron… Maar het Nationaal Archief biedt via GaHetNa wel scans aan, deze zijn echter niet gekoppeld aan namen. 
Open Archieven heeft deze bronbewerking weer slim (en met enig handwerk) gekoppeld aan scans.
Kien op bronvermeldingen
Nu Open Archieven scans toont van verschillende websites wordt er voor de duidelijkheid een logo getoond bij de afbeelding van de scan. Hierboven stonden al voorbeelden van FamilySearch en GaHetNa, hieronder een voorbeeld als de scan en informatie van dezelfde archiefinstelling afkomstig zijn (in dit geval Erfgoed Leiden en omstreken). 
Open Archieven hecht grote waarde aan bronvermeldingen. Dus bij elke akte staat een bronvermelding die slaat op waar de originele akte gevonden kan worden. Als de scan van een andere locatie komt, dan wordt hier ook een andere bronvermelding getoond.
De akten op Open Archieven kunnen via het gegevensmandje ook in PDF en GEDCOM formaat gedownload worden. Wanneer een akte in GEDCOM formaat wordt gedownload dan komt zowel de bronvermelding als de link naar de scan beschikbaar in uw stamboomprogramma. Bij alle akten op Open Archieven die zijn voortgekomen uit een bronbewerking van een vrijwilliger wordt uiteraard diens naam genoemd.
Bronbewerkingen en indexen gezocht
Heeft u bepaalde genealogische bronnen geïndexeerd en heeft u deze beschikbaar in een gestructureerd, digitaal formaat? Neem contact op! Open Archieven presenteert uw bronbewerkingen graag, zodat de gegevens makkelijker vindbaar zijn en mooi worden gepresenteerd.
