Een bezoek aan het digitale archief van de Leeuwarder Courant heeft bij mij wisselde gevoelens achtergelaten. Ik zal u vertellen waarom. Bij binnenkomst op de homepagina valt direct de reclame op, twee schreeuwende banners: één voor alcohol en één voor het Historische Centrum Leeuwarden. Grappig genoeg werken de links van deze banners niet… Proost! Ik wilde natuurlijk gelijk zoeken, maar moest mij eerst registeren en inloggen. Ok, het was snel en pijnloos, dus dat zien we maar even door de vingers (later begrijp ik pas het nut). De familie Coret is grotendeels in Zuid-Holland en Noord-Brabant te vinden, dus met zoeken naar Coret in de Leeuwarder Courant had ik geen hoge verwachtingen. Toch 64 resultaten, huh? Het blijkt dat alle gescande kranten via OCR worden doorzocht, dus alles wat een beetje op Coret lijkt levert een resultaat op. Maar toch zijn er ook zeker nuttige resultaten, meer dan ik had verwacht! Vooral artikels met de titel Burgerlijke stand of Familieberichten leverde mij genealogisch relevante artikels! Hieronder een voorbeeld, waarbij de zoekterm (Coret) automatisch wordt gehighlight. Bij deze resultaten zien we ook gelijk een leuke, Web 2.0 achtige, feature: je kunt resulaten “aansterren”, ze komen daarmee in de “Mijn archief” sectie. Klein minpuntje aan het “Mijn archief” (die dus een overzicht biedt van de “gesterde” artikel) is dat als ik het resultaat open vanuit “Mijn archief” de zoekterm niet meer is gemarkeerd. Al me al had ik een positieve eerste indruk… Terug op de startpagina van het digitale archief lees ik alles eens rustig door.
Stichting Digitaal Archief Leeuwarder Courant, een samenwerking tussen Tresoar en Leeuwarder Courant, wil cultureel erfgoed conserveren en ontsluiten. Dat doet ze door de totale krantencollectie van de Leeuwarder Courant, van 1752 tot heden, te digitaliseren en beschikbaar te stellen aan een zo breed mogelijk publiek via een website.
Een publiek-private samenwerking in archiefland: hulde! Maar bij de volgende alinea moest ik toch even slikken:
Wij zijn trots op ons digitale archief! Daarom hebben wij ervoor gekozen tijdens een introductieperiode het archief gratis open te stellen met alle momenteel aanwezige functionaliteit. Dit betekent dat u onbeperkt kunt zoeken door het archief. Gevonden artikelen kunt u tonen op het scherm, downloaden en printen. Ook kunt u ‘gewoon bladeren’ door alle kranten. Deze gratis periode duurt tot begin 2008.
Ja, u leest het goed: van begin 2008 zal u moeten betalen om het digitale archief van de Leeuwarder Courant te gebruiken! De registratie wordt mij ineens duidelijk: men is potentiële abonnees aan het verzamelen. Over de kosten die gerekend gaan worden kan ik nog niets vinden op de website (20 euro per jaar? 5 eurocent per inzage van een gevonden artikel?). Ik heb op mijn weblog al diverse bijdragen aan commercie gewijd, waaronder Commercie op genealogisch Internet. Hierin had ik onderstaande conclusie, welke (geruststellend genoeg) ook bij dit artikel past:
Zoals ik in de inleiding al zei: Ancestry is big business, genealogie is not (yet?)! In Amerika is de doelgroep vele malen groter, daar valt geld te verdienen. Hier zie je ook heel veel broninformatie beschikbaar komen, inclusief scans! In Nederlands geldt Not: Ik vraag me af of er in Nederland genoeg volume is om commercieel aantrekkelijke producten en diensten op te zetten op het vlak van genealogie. En wil de Nederlander wel betalen als er goede/afdoende gratis alternatieven zijn? Maar wellicht geldt in Nederland ook Not Yet: Geld vragen/verdienen is niet per definitie commercieel! Het biedt de organisaties/personen mogelijkheden tot uitbreiding en innovatie. En zijn gebruikers hier niet mee gediend?
Uw conclusie dat iedereen vanaf 2008 zal moeten gaan betalen is niet juist.
Zie bijvoorbeeld onderstaand fragment uit het artikel op de website van het NRC:
‘Heeft de Stichting Digitaal Archief Leeuwarder Courant overwogen om geld te vragen voor het raadplegen van deze unieke bron? Op termijn overweegt de stichting om bijvoorbeeld 10 euro per jaar te vragen voor het downloaden van complete pagina’s – een functie die nu nog niet is geïnstalleerd. Maar zoeken blijft te allen tijde gratis, want de stichting streeft een ideëel doel na: het rijke cultuurgoed van Friesland voor zoveel mogelijk mensen zo goed mogelijk toegankelijk maken.’
Op het Stamboom Forum staat ook een bericht hierover van de webmaster van Tresoar:
”Na 1 januari kun je nog steeds zoeken en het artikel bekijken, maar het printen en downloaden kost een paar centen. Abonnee’s van de LC krijgen een gereduceerd tarief.
_________________
Andrys Stienstra
webmaster Tresoar”
Dat het zoeken gratis blijft: natuurijk anders koopt er ook niemand iets. Maar aan de zoekresultaten zelf heb je niets, toch?
Citeren is prima, maar dan wel graag goed lezen: zowel het zoeken als het bekijken van het artikel blijven gratis. Voor printen en downloaden in hogere kwaliteit zal betaald moeten worden.
Andrys,
Bedankt voor de verduidelijking. Het feit dat er voor de hogere kwaliteit betaald moet worden is nieuw (kon ik dus ook niet citeren).
Ik denk dat met deze constructie een goede balans is gevonden tussen gratis en betaalde dienstverlening!
Bob