Stel: u vindt via de website Delpher een advertentie in de krant met daarin melding van de verloving van uw oud-oom en oud-tante. Natuurlijk wilt u deze verloving opnemen in uw genealogische database bij het koppel, uiteraard met scan en bronvermelding. In dit artikel toon ik hoe hoe dit werkt (of niet) in de stamboomprogramma’s Geneaal, Aldfaer, Family Tree Builder, GensDataPro en RootsMagic.
Geneaal
Een verloving maakt in Geneaal geen onderdeel uit van de standaard gegevens die ingevoerd kunnen worden bij een relatie. Wel kan ondertrouw, huwelijk, kerkelijk huwelijk en scheiding worden vastgelegd.
Het is mogelijk om informatie over andersoortige feiten vast te leggen, zowel op het niveau van personen als relaties. Deze extra velden dient u eerst (eenmalig) te definiëren via het Bijzondere functies menu item.
Als type kan alleen tekst of memo worden gekozen, helaas niet datum (zodat er datum controle is) of plaats (zodat er een uitklapmenu met plaatsen verschijnt). Als het veld is toegevoegd kunnen bij het bewerken van de relatie op het tabblad Extra velden de gegevens van de verloving ingevuld worden.
Geneaal heeft geen gestructureerd bronnensysteem. Bronvermeldingen kunnen alleen in ongestructureerde tekstvorm worden opgenomen in opmerking/referentie velden of een “extra” tekstveld. Teksten en beelden kunnen alleen gekoppeld worden aan een persoon. Hierbij kan bij de afbeelding een titel en beschrijving worden opgegeven. In de beschrijving kan een transcriptie en bronvermelding in tekstuele vorm (als notitie) worden opgenomen. Maar let op, bij de partner moet deze handeling herhaald worden!
Bronvermeldingen ingevoerd bij standaard feiten komen in het GEDCOM bestand als notities, dus zullen in de ontvangen programma of website niet als bronvermelding herkend worden. De extra velden zijn met een niet standaard GEDCOM opgenomen, dit is op zich geldig maar waarschijnlijk gaat deze informatie verloren bij import in een andere programma of website. De standaard optie bij afbeeldingen is dat deze niet opgenomen worden in de uitvoer, als bij elke afbeelding het vinkje goed is gezet komen de referenties naar de afbeeldingen, inclusief de titel en notitie wel in het GEDCOM bestand terecht.
Conclusie: het koppelen van een bron inclusief scan aan een (niet standaard) gebeurtenis in een relatie is niet goed mogelijk.
Aldfaer
Een verloving kan in Aldfaer niet direct op het Huwelijk tabblad worden ingevuld, dat biedt alleen invulvelden voor de standaard feiten huwelijk, ondertrouw, een kerkelijk huwelijk en beëindiging.
Om de verloving toch vast te leggen kan er een nieuw feit aangemaakt worden. In de uitklaplijst met soorten feiten komt geen verloving voor, dus kiezen we hier Overig. In de uitklaplijst die dan verschijnt met de naam Categorie vullen we Verloving in. In het inhoud vak, wat in feit één groot ongestructureerd tekstveld is, wordt de transcriptie van de advertentie gezet.
Aldfaer kent geen gestructureerd bronnensysteem, er kan alleen een ongestructureerde tekst ingevuld worden in het veld Bron. Hierin zetten we een zelf samengestelde bronvermelding in naar de Haagsche Courant, inclusief directe URL naar het artikel in Delpher. De verloving-als-feit kan bij opvoeren ook direct toegevoegd worden bij de partner. Maar, feiten worden in Aldfaer genoteerd per persoon. Dus als er later een aanpassing gedaan moet worden aan het feit dan moet dit plaatsvinden bij beide personen iets wat makkelijk over het hoofd kan worden gezien. Bestanden kunnen alleen gekoppeld worden aan een persoon, niet aan bronnen, feiten of meerdere personen. De scan van de advertentie wordt dan ook gekoppeld aan de persoon. Een enkel opmerkingen veld bij het bestand kan dienen om de vindplaats van de scan te noteren. Helaas dient deze handeling herhaald te worden voor de partner.
De informatie wordt deels op een gestructureerde wijze ingevoerd, in het geëxporteerde GEDCOM bestand is alle informatie wel opgenomen, maar bronnen is de meeste eenvoudige vorm en afbeeldingen gekoppeld aan personen (niet aan de bronvermelding). Wanneer het GEDCOM bestand wordt ingelezen in een ander stamboomprogramma of website dan zullen de bronnen wel herkend worden, ook de feiten zullen waarschijnlijk herkend worden, maar zijn gekoppeld aan personen niet aan het koppels.
Conclusie: het koppelen van een bron inclusief scan aan een (niet standaard) gebeurtenis in een relatie is niet goed mogelijk.
Family Tree Builder
Family Tree Builder is het stamboomprogramma van MyHeritage, deze is beschikbaar in vele talen waaronder het Nederlands. In Family Tree Builder kunnen er feiten worden toegevoegd aan gezinnen, waaronder een verloving.
Via een “feit vermelding” kan een bronvermelding worden toegevoegd aan het feit. Hiertoe maken we eerst een bron aan voor de Haagsche Courant via het “archief” (of vindplaats/repository) van Delpher.
Hierna kan de bronvermelding worden ingevoerd, waarbij er ook ruimte is om tekst uit de bron (zoals transcriptie) op te nemen.
De scan van de bron hebben kan helaas niet direct aan de bronvermelding gekoppeld worden, gelukkig wel aan het feit. Er kan echter bij de foto geen extra informatie (zoals vindplaats) worden opgenomen.
Alle informatie wordt op een gestructureerde wijze ingevoerd, in het geëxporteerde GEDCOM bestand is de informatie op de juiste manier opgenomen. Opmerkelijk genoeg is de scan nu ineens wel aan de bronvermelding gekoppeld. Wanneer het GEDCOM bestand wordt ingelezen in een andere stamboomprogramma of website is de kans groot dat de informatie goed overkomt.
Conclusie: het koppelen van een bron en scan aan een gebeurtenis in een relatie is mogelijk, alhoewel er wel enige inconsistentie bestaat tussen bronvermelding en bijbehorende scan bij een feit in de gebruikersinterface.
GensDataPro
GensDataPro heeft een sjabloon-gestuurd bronnensysteem, echter geen notie van vindplaatsen. In de standaard set van brontypen zit niet direct een krantenartikel, dus deze dient eerst (eenmalig) aangemaakt te worden. Op basis van het brontype “Algemene bron” maken we (eenmalig) een nieuw brontype. Hiertoe moeten de velden gedefinieerd worden die we willen vastleggen.
Nu kan er een nieuwe bron aangemaakt worden op basis van het nieuw gemaakt brontype “Krantenartikel”. Naast de door ons gedefinieerde velden kunnen er ook foto’s en transcripties toegevoegd worden.
In GensDataPro kunnen aan relaties zogenaamde activiteiten worden toegevoegd, zoals bijvoorbeeld een verloving.
Via een bewerkhandeling kan de aangemaakte bronvermelding aan de activiteit worden gekoppel. Alle informatie wordt op een gestructureerde wijze ingevoerd. De navigatie is niet de meest gebruikersvriendelijke, je moet het (technische) systeem even doorkrijgen. In het geëxporteerde GEDCOM bestand is de informatie op de juiste manier opgenomen. Wanneer het GEDCOM bestand wordt ingelezen in een andere stamboomprogramma of website is de kans groot dat de informatie goed overkomt.
Conclusie: het koppelen van een bron inclusief scan aan een gebeurtenis in een relatie is mogelijk.
RootsMagic
RootsMagic is een Engelstalig stamboomprogramma dat niet beschikbaar is in het Nederlands. Binnen RootsMagic kun je aan personen Facts toevoegen, waaronder een Engagement. Aan de verloving kan ook een bronvermelding worden toegevoegd.
RootsMagic heeft een sjabloon-gestuurd bronnensysteem, echter geen notie van vindplaatsen (of repositories). Er wordt een grote, Amerikaanse geënte lijst met brontypen getoond, de keuze valt op Newspapers.
Op het Citation tabblad vullen we de gegevens van de bron in.
Op het Detail text tabblad kan de transcriptie van de advertentie worden opgenomen (de rode kronkellijn geeft aan dat RootsMagic de Nederlandse tekst niet herkend, hetgeen verder geen probleem vormt).
Tenslotte kan via het Media tabblad de scan van de advertentie worden toegevoegd.
Alle informatie wordt op een op een gestructureerde en gebruikersvriendelijke, maar Engelstalige wijze ingevoerd. In het geëxporteerde GEDCOM bestand is de informatie op de juiste manier opgenomen. Wanneer het GEDCOM bestand wordt ingelezen in een andere stamboomprogramma of website is de kans groot dat de informatie goed overkomt.
Conclusie: het koppelen van een bron inclusief scan aan een gebeurtenis in een relatie is mogelijk.
Samenvatting
Een serieuze stamboomonderzoeker wil alle gevonden informatie, ook de minder standaard genealogische feiten, over personen en koppels op een gebruikersvriendelijke en gestructureerde wijze vastleggen in een genealogische database inclusief scans en bronvermeldingen. Dat alle gegevens op de juiste wijze in de GEDCOM komen is belangrijk, voor publicatie en wanneer er gegevens naar een ander stamboomprogramma gemigreerd moeten worden. Gebruikersvriendelijkheid is een subjectief gegeven. Maar of bepaalde functies wel of niet beschikbaar zijn kan wel objectief worden beoordeeld:
Programma | Niet standaard feit bij gezin |
Bronvermel-ding bij feit | Afbeelding bij bronverm. |
---|---|---|---|
Geneaal | – (ongestr.tekst) |
– (ongestr.tekst) |
– (afb. bij pers.) |
Aldfaer | – (wel bij pers.) |
– (ongestr.tekst) |
– (afb. bij pers.) |
Family Tree Builder | + | + | – (wel bij feit) |
GensData Pro |
+ | + | + |
Roots Magic |
+ | + | + |
Ter afsluiting informatie over de in deze test gebruikte stamboomprogramma’s:
Programma | Versie | Prijs | Gebruikt |
---|---|---|---|
Geneaal | 9.1 | gratis | < 1% |
Aldfaer | 6.1 | gratis | 39% |
Family Tree Builder | 8.0 | gratis | 21% |
GensData Pro |
2.9.9.2 | € 70,- (*) | 8% |
Roots Magic |
7.2.1 | $ 29,95 | < 1% |
*) €60,- voor NGV leden