Na de voorbeschouwing, nu een nabeschouwing van de studiedag Archief 2.0. In een afgeladen “collegezaal” van het BHIC in de Citadel in ’s Hertogenbosch waren afgevaardigden van oa. streekarchivariaten, (gemeente/stads)archieven, ergfoed- en regionale historische centra uit Nederland en België aanwezig. Voor mij – ik was de enige ‘particulier’ – een boeiende kennismaking met het archiefwezen! Alle presentaties staan op SlideShare (de titels van de presentatie in dit artikel linken naar de presentaties). De organisatie heeft alle presentatie ook gefilmd en gaat proberen deze op SlideShare te plaatsen zodat je de presentatie en spreker ziet en hoort! Na een introductie door Christian van der Ven met enkele indrukwekkende Web 2.0 getallen werd de keynote Content genererende archivarissen. Hun identiteit, individualiteit en betrouwbaarheid gegeven door Theo Thomassen, directeur Reinwardt Academie (Amsterdam). Zijn presentatie had als thema auteurschap, wat het betekende (voor archivarissen) en betekent in het licht van Internet en Web 2.0. Verantwoording en identificatie van deelnemers in een community zijn erg belangrijk. Een kritische verhaal! Hierna was het woord aan Christian van der Ven, coördinator Studiezaal Brabants Historisch Informatie Centrum, ‘s-Hertogenbosch. In zijn presentatie Archief 2.0 voor dummies. Meemaken! Meebeleven! beschreef hij onder andere de kenmerken van web 2.0: communityvorming, personalisatie, socialisatie, participatie en rolverandering. Naar mijn smaak voldeden de websites uit de introductie van de presentatie, zoals de nieuwsgroep soc.genealogy.benelux, Annonce Revue, Geneaknowhow en Van Papier Naar Digitaal, niet of slechts beperkt aan deze kenmerken (en dus meer web 1.0 dan 2.0). Hierna gaf hij ook toepassingen web 2.0, zoals sociale netwerken (Hyves, Ning), Sociale mediawebsites (YouTube, Flickr), Wiki’s (Wikipedia), Weblogs (blogs), Mashups en functionaliteiten als RSS, tagging en widgets (waaronder het Genealogisch Woordenboek). Hij besloot met de aansporing: Aan de slag [met Web 2.0]! Experimenteer. Leer en deel. Geniet. Voor de lunch, gaf Luud de Brouwer, webmaster Regionaal Archief Tilburg, zicht op succesvolle internationale projecten op het gebied van Web 2.0. Veel inzichtelijke screenshots (en verhaal) van websites als Wikipedia, Footnote (in mijn ogen het voorbeeld voor de archiefwereld!) en Flickr. De Brooklyn Museum werd aangehaald als erfgoedinstelling die volop met Web 2.0 bezig is, veel experimenteert / actief is op sites als YouTube, Facebook, MySpace, Twitter, Blip.tv en Flickr. De titel van de presentatie van Tom Cobbaert, adjunct-archivaris ADVN vzw (Antwerpen), was To Tweet, or not to Tweet… Of het nut en onnut van web 2.0-toepassingen voor archivarissen. Zijn presentatie ging met name over hoe web 2.0-toepassingen de beroepsgroep kunnen ondersteunen. Mogelijkheden van Delicious (social bookmarking), Slideshare (delen van presentaties), Twitter, Wiki’s en sociale netwerken als Hyves, MySpace, LinkedIn en white-label social netwerk Ning passeerden de revu. Een tweede optreden van Luud de Brouwer gaf het publiek inzicht in Prille initiatieven van archief 2.0 in de Lage Landen. Websites die langs kwamen waren onder andere Wikipedia (volgens mij present in elke presentatie ;-), particuliere intitiatieven als Genealogie Online en Eindhoven-in-beeld, interactie op de website van het BHIC, de beeldbank van Tilburg en de mogelijkheid om commentaar te geven (en waartoe dat allemaal kan resulteren), de Memory Channel van DiEP, Erf-goed.be en natuurlijk het Nationaal Archief op Flickr commons. Hij sloot af met de stelling: Laat je verrassen door de bezoeker! Ze willen meer dan je denkt. Ze kunnen meer dan je denkt. Ze weten meer dan je denkt. Petra Schoen, projectleider NA4all Nationaal Archief (Den Haag) gaf een presentatie over het project NA4all (naar een digitaal Nationaal Archief). Dit project heeft als doel om een toekomstvast platform met open infrastructuur en een innovatieve, klantgerichte website met bijbehorende diensten op te zetten. Uitgangspunten voor het project zijn imago, gebruiksgemak, bezoekersparticipatie, open standaarden, modulaire opbouw, breedte boven diepte (dit punt gaf naar mijn gevoel de meeste “beroering” onder de archivarissen), gebruik populaire tools, open source en beheerbaar. Alhoewel het project nog in de beginfase zit (oplevering voorjaar 2010) klonk het plan goed, ambitieus. In de discussie merkte je dat veel (kleine en middelgrote) archieven naar het (“grote”) Nationaal Archief kijken en willen leren van hun ervaringen. Het verhaal van Tim de Haan, projectadviseur en informatieanalist bij het Nationaal Archief (Den Haag) was bedoeld om inzicht te geven over hoe de ontwikkelingen van morgen vandaag al manifest zijn. Als trends noemde hij mobiel (internet), het alom aanwezig zijn van internet en het steeds vanzelfsprekender worden van Internettoepassingen (“een huisvrouw van een filmpje via haar mobiel zonder problemen op YouTube zetten”). Locatie wordt steeds belangrijker, vervlechting van applicaties (mashups) en veranderingen in de hardware en interface (touchscreen/wii). Waarschuwende woorden waren er ten aanzien van auteursrechten en privacy, moeten deze herzien worden? Op zich een interessant verhaal maar ik miste de link met Web 2.0 en het archiefwezen… De studiedag werd afgesloten met een publieksdiscussie die werd ingeleid door Bart de Nil, medewerker FARO (Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed) en geleid werd door Theo Thomassen. Helaas waren de presentaties uitgelopen dus was er voor dit onderdeel maar weinig tijd. Het gevoel dat ik kreeg is dat archieven wel willen maar door beperkte mankracht/financiën nog niet heel actief zijn qua Web 2.0. Zij kijken naar inititieven als dat van het Nationaal Archief en willen graag gebruik maken van opgedane kennis. Het sociale netwerk Archief2.0 biedt voor deze samenwerking een goede basis. Na afloop werd aan de aanwezigen werd gevraag om de volgende zin af te maken “In 2018 zijn archieven …”. Het resultaat is hieronder te zien (via Flickr): Voor mij was de studiedag de verlofdag die ik er voor moest opnemen zeker waard. Qua Web 2.0 heb ik dan niet zo gek veel nieuws gehoord, het was voor mij een boeiende kennismaking met het archiefwezen en hun kijk op Web 2.0 tijdens een goed georganiseerde studiedag. Ook kon ik eindelijk personen eens de hand schudden (in real life) die digitaal vriend zijn en heb ik weer nuttig kunnen netwerken!
Update 6/11/2008: video materiaal staat online!
[Archief 2.0] Inleiding Christian van der Ven from Archief 2.0 on Vimeo.
Bob,
Bedankt voor je nabeschouwing. We kwamen niet verder dan het schudden van de hand, maar wat mij betreft blijft het daar niet bij.
Bedankt voor het verslag. Leuk om te lezen.
Bedankt voor je verslag, Bob! En leuk je IRL ontmoet te hebben. Ook voor mij geldt – maar dat heb ik je al eens gezegd – dat ik graag zou samenwerken met je.
Mijn introductievoorbeeld is niet het beste voorbeeld bij alle kenmerken van web 2.0, die ik later noemde. Het is wél het beste voorbeeld van het ontstaan van een community op ons werkgebied en het beste voorbeeld van de rolverandering die zich heeft ingezet.
Twee van de vijf kenmerken dus. Ik gebruik het voorbeeld altijd om duidelijk te maken hoe sterk de dingen aan het veranderen zijn. (Want inderdaad, een kenmerk als personalisatie zit er bijvoorbeeld nauwelijks in.) Een soort schokeffect dus, of openbaring zo je wilt.
Hallo Bob, wij hebben al vaker van gedachten gewisseld (ook in real life, bedoel ik), bedankt voor je voor- en nabeschouwing. Er is dus op web 2.0 gebied in de archiefwereld nog niet bijster veel gerealiseerd. Ik verbaas me er eigenlijk over dat een drukbezette, jonge vader zoals jij dit allemaal doet naast zijn baan. Dat je dus voorop loopt op genealogisch web 2.0 gebied, ver voor de archiefwereld uit, met zijn professionele, betaalde krachten. Fantastisch. Nu maar hopen dat de rest van de archieven en genealogisch wereld volgt.