Met het nieuws dat de commerciële genealogische dienstverlener MyHeritage nog actiever wordt in Nederland zie je her en der berichten van mensen die bang zijn dat gegevens “gejat” en commercieel uitgebuit zullen worden, want in de voorwaarden staat zoiets als:
Door inhoud op de Website te publiceren, verleent u ons een royalty-vrije, wereldwijde, eeuwigdurende en niet exclusieve licentie om de inhoud te hosten, te kopiëren, te publiceren en te distribueren.
Graag leg ik u uit waarom dergelijke passages in voorwaarden van dienstverleners nu eenmaal moeten en dat het niet eng is.
Door de bomen het bos zien …
Säfsen/Zweden, 18 augustus 2014 (door Bob Coret)
Waarom een licentie verlenen?
De foto hierboven is door mij persoonlijk gemaakt, ik heb hiermee automatisch het auteursrecht (in het Engels copyright) op dit creatieve werk. Het betekent dat ik het alleenrecht heb om het beschermde werk (de foto) openbaar te maken en het alleenrecht heb om het te verveelvoudigen (lees: te publiceren). U mag bovenstaande foto dus niet zo maar op uw website plaatsen of gebruiken in uw boek! Nu moet u weten dat deze webblog technisch mogelijk wordt gemaakt door Blogger van Google. Via Blogger kan ik teksten en afbeeldingen makkelijk op Internet plaatsen. Maar de dienstverlener mag niet zo maar auteursrechtelijk beschermd materiaal publiceren. Hiervoor dien je als rechthebbende toestemming te geven. Dit doet Google via haar servicevoorwaarden, waar te lezen valt:
Wanneer u inhoud uploadt naar, toevoegt aan, opslaat in, verzendt naar of ontvangt in of via onze Services, verleent u Google (en degenen met wie we samenwerken) een wereldwijde licentie om dergelijke inhoud te gebruiken, te hosten, op te slaan, te reproduceren, aan te passen, afgeleide werken daarvan te maken (zoals afgeleide werken als gevolg van vertalingen, aanpassingen of andere wijzigingen die we aanbrengen om ervoor te zorgen dat uw inhoud beter werkt met onze Services), te communiceren, te publiceren, openbaar uit te voeren, openbaar weer te geven en te distribueren. De rechten die u verleent in deze licentie, zijn bedoeld voor het beperkte doel om onze Services uit te voeren, te promoten en te verbeteren en om nieuwe Services te ontwikkelen.
Ik heb het auteursrecht op bovenstaande foto (en dit artikel) maar geef door het accepteren van de servicevoorwaarden Google dus toestemming aan Google om het te publiceren – dat is ook wat ik wil – en Google mag het niet publiceren zonder een dergelijke licentie! Terug naar de voorwaarden uit de inleiding die afkomstig zijn van MyHeritage. Onderdeel van de dienst van MyHeritage is het publiceren van genealogische gegevens en afbeeldingen. Omdat u als stamboomonderzoeker het auteursrecht heeft op de stamboom (alhoewel je dit volgens jurist Arnoud Engelfriet niet zo maar kan zeggen) moet u MyHeritage (of andere genealogische dienst) een licentie verstrekken door het accepteren van de voorwaarden, anders mogen ze simpelweg uw gegevens niet publiceren en als gebruiker van een dergelijke dienst wilt u dit wel!
Blijf ik de eigenaar?
Dat er überhaupt wordt geciteerd uit voorwaarden (de kleine lettertjes, of in het Engels terms of service) in discussies is goed, dit soort juridische documenten zijn nu eenmaal belangrijk omdat het de rechten en plichten beschrijft. Wat alleen jammer is dat, of de tekst niet goed wordt begrepen en uitgelegd (vandaar bovenstaande uitleg over licenties), of dat er selectief wordt gelezen of geciteerd uit de voorwaarden. Zo staat er in de voorwaarden van Google boven de hierboven geciteerde paragraaf de volgende regel:
U behoudt alle intellectuele-eigendomsrechten die u met betrekking tot die inhoud heeft. Kort gezegd: wat van u is, blijft van u.
En in de service voorwaarden van MyHeritage is ook te lezen:
Inhoud die op familiesites gepubliceerd wordt is eigendom van de persoon die de inhoud heeft gecreëerd, wordt gecontroleerd door de Webmaster van de familiesite waarop hij ingezonden is, en wordt door ons gehost volgens de voorwaarden van deze Overeenkomst.
Als u een licentie geeft om te publiceren doet dit niets af aan wie de eigenaar is, bovenstaande zinnen benadrukken dit nogmaals. Dus nogmaals: Blogger wordt niet de eigenaar van de foto (en dit artikel) en MyHeritage wordt niet de eigenaar van de geüploade stambomen en afbeeldingen!
Gebruik de Creative Commons licentie
Het geven van een licentie op een beschermd werk kan ook op een andere manier, de zogenaamde Creative Commons licentie. Ook met een Creative Commons licentie behoudt u al uw rechten, maar geeft u aan anderen (proactief) toestemming om uw werk te verspreiden, met anderen te delen of bij sommige licenties ook om het werk te bewerken. Op deze blog is een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 
licentie van toepassing. Dit betekent (in het kort) dat het u vrij staat deze tekst (en foto!) te kopiëren, te verspreiden en te bewerken onder de voorwaarde van naamsvermelding, dat het niet commercieel wordt gebruikt (dus een krant of tijdschrift mag het niet zo maar publiceren) en dat als het werk geremixt of veranderd wordt het nieuwe werk onder dezelfde licentie beschikbaar moet worden gesteld. Ik doe dit bewust en weloverwogen! Als auteur wil ik graag dat anderen mijn werk delen en gebruiken, zodat het werk, met mijn naam als auteur, meer mensen bereikt en ik daardoor meer kennis krijg door de feedback en “doorontwikkelingen” op het werk. Tja, en lees in de voorgaande zin in plaats van “werk” nu eens “stamboom”… Willen we als stamboomonderzoekers niet graag dat veel mensen de stamboom kunnen bekijken, we er feedback over krijgen en als er gegevens worden overgenomen een bronvermelding wordt gebruikt? Wordt het niet eens tijd dat we Creative Commons licenties bij onze stambomen plaatsen als we publiceren?
