Vastleggen, verstrekken en publiceren van gegevens van levende personen is in Nederland geregeld in de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). Een stamboomonderzoeker heeft hierin een zeer belangrijke verantwoordelijkheid. Kort en krachtig kun je zeggen: "Het is illegaal zonder toestemming gegevens van levenden aan derden te verstrekken." Dus je mag gegevens van levende personen niet publiceren op Internet of in boek/tijdschrift. Ook mag je gegevens van levende personen – bijvoorbeeld in GEDCOM formaat – niet aan andere stamboomonderzoekers sturen of aanbieden aan genealogische websites (beide zijn “derden”). Genealogische services Websites als StamboomNederland, UwStamboomOnline, Voorouders.net, de stamboom sites van NGV en HCC!Genealogie en mijn eigen Genealogie Online (verder genealogische services genoemd) hebben naar mijn mening ook een verantwoordelijkheid in het geheel van privacybescherming. Hetzelfde zou je kunnen zeggen voor stamboomprogramma’s als GensDataPro en Aldfaer die rapporten en gegevens uitvoeren. Branche brede gedragscode Naar mijn mening zouden deze genealogische services volgens een “branche brede” gedragscode moeten opereren. Een voorzet hiervoor:
De genealogische service neemt haar verantwoordelijkheid om de privacy van levende personen te beschermen door: A – het toesturen van gegevens van levende personen niet uit te lokken / te stimuleren; B – stamboomonderzoekers de implicaties van de Wet Bescherming Persoonsgegevens in klare taal uit te leggen; C – functionaliteit te bieden waarmee invloed uitgeoefend kan op de uitvoer / publicatie van gegevens van levende personen voor hen die daarvoor toestemming hebben gegeven; D – een protocol te hebben en te hanteren voor het omgaan met schendingen van privacy.
Enige toelichting: Ad A – Met name de websites die genealogische services bieden om te publiceren moeten duidelijk aangeven dat gegevens van levende personen niet toegestuurd mogen worden (geen populaire boodschap!). De stamboomprogramma’s moeten benadrukken dat bij export naar GEDCOM (om aan te bieden bij een publicatie website) een privacyfilter gebruikt moet worden. Ad B – De genealogische service hanteert de uitleg van de WBP dat het publiceren van gegevens van levende personen, geheel openbaar dan wel achter een inlogmechanisme niet is toegestaan tenzij hiervoor door betrokkenen toestemming voor is gegeven. De plicht die stamboomonderzoekers bij publiceren hebben hierin dient dan ook duidelijk, uitvoerig en continu verkondigd te worden in praktische bewoordingen. De genealogische services zouden stamboomonderzoekers een dienst bewijzen door met z’n allen één en dezelfde boodschap te verkondigen. Ad C – De genealogische service biedt functionaliteit die in de kern uitgaat van het principe "niet uitvoeren/publiceren tenzij" (overleden dan wel uitdrukkelijke toestemming heeft gegeven). Het programma of de website biedt functionaliteit waarmee gebruikers op een efficiënte en effectieve wijze invloed kunnen uitoefenen op de uitvoer en publicatie van gegevens van (individuele) levende personen. Ad D – Via het privacy protocol, dat op de website gepubliceerd staat, weten personen wiens privacy is geschonden hoe zij moeten handelen om hun gegevens verwijderd te krijgen. Dit protocol kan de stamboomonderzoeker als eerste verantwoordelijke aanwijzen, maar de genealogische service behoud een actieve rol in bescherming van de privacy. Of dit de beste gedragscode is, of deze “branche breed” gedragen gaat worden, en (als ik nog verder droom) ooit een kwaliteitslabel zal worden die genealogische services willen voeren….de toekomst zal het leren. Wie weet hebben de stamboomonderzoekers hier zelf ook een rol te nemen om de genealogische services hiertoe te stimuleren. Stand van zaken In hoeverre de genoemde genealogische services – websites en stamboomprogramma’s – op dit moment voldoen aan deze gedragscode laat ik over aan de beoordeling van de lezer (tip: zoek eens bewust naar privacy). Uw mening hierover kunt u als reactie bij dit artikel plaatsen. Of Genealogie Online voldoet aan deze gedragscode? Ik zie nog wel verbeterpunten, daar ga ik mee aan de slag! Tenslotte extra aandacht voor buitenlandse genealogische services: in hoeverre zijn zij op de hoogte van de Nederlandse wet en handelen zij volgens deze gedragscode? Ook al gebruikt u als Nederlander een buitenlandse service, u blijft gebonden aan de Nederlandse wet!
