Stamboom bouwen via WieWasWie, van de familie of de voorouders?

Na een eerste blik op de Zoeken naar personen functionaliteit van het in gebruikerstest zijnde WieWasWie, zal er in dit artikel gekeken worden naar een tweede prominente functie: Stamboom bouwen. Ten opzichte van Genlias (en de Digitale Stamboom) een nieuwe functie! De gedachte was waarschijnlijk: een koppeling leggen tussen gevonden personen/documenten en de stamboom is toch logisch? Een nieuwe stamboom kan gestart worden vanaf scratch of door vanuit het eigen stamboomprogramma de gegevens te exporteren naar GEDCOM formaat en deze te uploaden naar WieWasWie. Dit laatste lijkt handig vanwege de Matches functionaliteit (vergelijkbaar met de Aanknopingspunten op Genealogie Online), maar de functie op WieWasWie levert op dit moment niet meer op dan een time-out foutmelding. Het is nog een beta versie, dus nog even wachten wat dit ons gaat brengen. Leggen van relaties Bij het toevoegen van personen valt direct op dat je alleen personen kunt toevoegen als relatie (vader, moeder, zoon, dochter, broer, zus of partner) van een reeds bestaande persoon in de stamboom. Wil je een persoon toevoegen waarvan je de relatie tot de familie (nog) niet weet (of het geslacht niet weet) dan kun je deze persoon dus niet toevoegen, of je moet een nieuwe stamboom maken, maar koppelingen tussen stambomen (van jezelf of anderen) zijn niet mogelijk. Dit is vooral lastig als je via Personen zoeken een document op WieWasWie hebt gevonden die je wilt koppelen aan je stamboom. Via ‘Koppel dit document’ kun je het document koppelen aan een bestaande persoon in de stamboom op WieWasWie. Via ‘Maak nieuwe persoon aan’ krijg je de mogelijkheid om op basis van één van de namen die voorkomen in het document een nieuwe persoon in de stamboom te maken. Deze persoon kan echter alleen toegevoegd worden nadat je hebt aangegeven wat de relatie is tot een bestaande persoon in de stamboom. Ik ervaar deze wijze van stamboom bouwen op basis van bronmateriaal erg beperkend. Gegevens vastleggen Een andere beperkende factor in het stamboom bouwen op WieWasWie is de hoeveelheid gegevens die je kunt vastleggen bij een persoon: Naast de hierboven getoonde velden (waar enkele kleine controle op zitten) is er één algemeen notitie veld per persoon, daar zal je dus – ongestructureerd – de gegevens in moeten stoppen van doop, begrafenis, beroepen, opleiding, titel, geloof, adressen, getuigen, notities bij gebeurtenissen en het meest belangrijke: de bronvermeldingen! Wat opvalt is de prominente plaats voor de foto (maar één?) en het e-mail adres. Van het merendeel van mijn voorouders heb ik geen foto (van sommige wellicht de grafsteen) en ook geen e-mail adres, wel van recente generaties, zeg maar de familie. Maar op WieWasWie vind ik geen documenten van de familie, wel veel van mijn voorouders… Ook op andere pagina’s word ik tussen voorouders en familie geslingerd. Zo moedigt WieWasWie mij uit om mijn personen in de stamboom uit te nodigen (en berichten met hen uit te wisselen), terwijl aan de geboortedatum toch wel duidelijk is dat zij hoogstwaarschijnlijk niet meer leven… Tevens wordt er een kalender geboden, ook hier denk ik toch meer aan familie dan voorouders. Want om nu doodleuk in de kalender te melden dat een verre voorouder vandaag jarig is vind ik toch raar, noem het dan historische feiten. Weergave stamboom Naast een tekstuele weergave van persoonsinformatie is er een grafische weergave van de stamboom. Dit wordt in de browser getoond en technisch gerealiseerd door een Microsoft Silverlight component (Family.Show). Inspectie van de broncode van dit verlaten open-source project leert dat WieWasWie versie 3.0 gebruikt. Jammer, want er is ook een versie 4.0 die uitgebreider is qua gegevens en ook op het gebied van GEDCOM beter is. Bovenstaand voorbeeld laat een gezin met 3 kinderen, de ouders van de moeder en een broer van de vader zien: toch wel een zoekpuzzeltje.  Maar bij gebruik van grotere datasets gaat het leuke van de weergave er al snel af, dan wordt het rondweg een onoverzichtelijk zooitje: In de categorie “grappig” valt de slider links onder in de grafische viewer. Hiermee kun je het jaartal instellen: hoe verder je terug gaat in de tijd hoe meer personen in de stamboom vervagen. Het biedt dus een soort tijdbeeld. Jammer is alleen weer dat de leeftijden (weergegeven onder de naam, na de jaartallen van geboorte en overlijden) niet heel accuraat zijn. Wanneer de overlijdensdatum niet bekend is of door de GEDCOM import niet goed wordt geïnterpreteerd dan leven ze gewoon en krijg je absurde leeftijden als 197 jaar. Gegevens invoeren en exporteren Wanneer er een GEDCOM bestand wordt ge-upload zal niet alle informatie beschikbaar komen in de stamboom op WieWasWie, simpelweg omdat het datamodel vrij beperkt is. Dit geldt dus ook voor de GEDCOM export. De functionaliteit om gevonden documenten te koppelen aan personen in de stamboom lijkt een sterke. Immers een goede stamboom wordt ondersteund door “bewijsmateriaal”. Elke akte die een genealoog vindt kan een bepaalde relatie of gebeurtenis bekrachtigen. Helaas werkt de koppelfunctie niet als echte bronvermeldingen. Er is alleen een link tussen document en persoon, bij welke gebeurtenis deze link hoort kun je niet vastleggen. Documenten kunnen ook iets zeggen over relaties tussen personen, ook dit kun je niet vastleggen in WieWasWie. Helaas wordt het nut van deze functie ook erg ingeperkt door het feit dat deze koppelingen tussen document en persoon niet weer uit WieWasWie zijn te halen. Wanneer de gegevens geëxporteerd worden vanuit WieWasWie naar GEDCOM dan ontbreekt deze zeer nuttige informatie namelijk, evenals de foto en het “familieverhaal”. Het oordeel Het was u wellicht al opgevallen: ik ben niet zo te spreken over het Stamboom bouwen deel van WieWasWie. Ik denk dat de geboden beperkte functionaliteit weinig stamboomonderzoekers blij zal maken. Dat archieven (en kennispartner CBG) een product bieden, die het vastleggen van bronnen bij genealogische gebeurtenissen zo slecht ondersteunt, vind ik nog het meest teleurstellend. Je zou verwachten dat er juist op dit punt vanuit expertise in methodisch onderzoek getoond zou worden hoe het wel moet! Het Stamboom bouwen lijkt erg gericht op het “warme deel” van de stamboom, de levende familie. Dan is een foto leuk, ga je elkaar uitnodigen, is niet alle informatie relevant en GEDCOM ondersteuning geen issue. Maar GEDCOM import en export wordt wel geboden evenals het koppelen van gevonden documenten aan personen in vooral het “koude deel” in de stamboom. Dit gebrek aan focus voelt als een spagaat. Gaat het nu om de familie of de voorouders? Wellicht moet het antwoord op deze vraag gevonden worden in het derde onderdeel van WieWasWie: Resultaten delen. Op de samenwerkingsmogelijkheden en privacy aspecten kom ik dan ook zeker terug.